De oorsprong van Benjarong-porselein ligt in de Ming-dynastie in China (1368-1644), waar het werd ontwikkeld in de provincie Zhejiang tijdens de heerschappij van keizer Xuande (1425-1435). Hoewel het tijdens zijn regering nog relatief onbekend was, won het aan populariteit in de periode van keizer Chenghua (1464-1487).
In China bestaat Benjarong uit drie of meer kleuren, terwijl het in Thailand gewoonlijk vijf of meer kleuren heeft. De term ‘Benjarong’ betekent letterlijk ‘vijf kleuren’.
De basis van benjarong bestaat uit gebakken en geglazuurd porselein, waarop vervolgens lak wordt aangebracht. Dit gelakte porselein wordt daarna in een moffeloven bij lage temperatuur opnieuw gebakken. De lak bevat lood, dat bij lage temperatuur smelt en zich vermengt met het porselein.
Het Lai Nam Thong porselein.
In de Qing-dynastie in China gebruikte men goudstof gemengd met ijzerrood email en Arabische gom als decoratie. Eerst werd de lak op 800 graden gebakken, vervolgens werd het goudstof aangebracht, waarna het geheel nogmaals in de oven ging.
Een Chinese prinses brengt het Benjarong mee naar Thailand.
Ongeveer 600 jaar geleden huwde een Chinese prinses met de koning van de Siam-dynastie (het huidige Thailand) en introduceerde benjarong porselein in Siam. Dit porselein werd destijds uitsluitend vervaardigd voor de Chinese keizer. Gedurende meerdere generaties voorzag China de Siamese koning van benjarong.
Siam startte met de productie van porselein na de vondst van kaolien, het essentiële bestanddeel voor porselein. Na deze ontdekking bracht de koning kunstenaars uit China over naar Siam en richtte werkplaatsen op, zodat de Thai het ambacht konden leren van de Chinezen..
De eerste Benjarong-stukken in Thailand werden vervaardigd tijdens de regering van Rama V. Hij gaf ook toestemming aan de aristocratie en bepaalde welgestelde, invloedrijke handelaren om Benjarong aan te schaffen. Later wijzigde Koning Bhumibol de wet, waardoor nu iedereen die het zich kan veroorloven Benjarong mag kopen.
Kunstenaars.
De productie van Benjarong is een kunstvorm die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Er zijn slechts enkele ateliers in Thailand waar het nog vervaardigd wordt. De ambachtslieden die Benjarong maken, kunnen met recht kunstenaars worden genoemd, aangezien ze een lange en uitdagende weg hebben afgelegd om zelfs een “eenvoudige” kop te kunnen beschilderen.
Het productieproces start met de selectie van het porselein; er mag geen enkele fout in voorkomen. Zodra het porselein is gewassen, mag het niet meer met blote handen worden aangeraakt om te voorkomen dat er olieachtige substanties of zweet op komen.
Het tekenproces begint met het aanbrengen van ronde cirkels op de stukken, wat gebeurt op een handmatige draaischijf. Vervolgens worden met zeer fijne lijnen de contouren van het patroon getekend. Dit vereist grote precisie, aangezien het einde van het patroon naadloos moet aansluiten op het begin.
Zodra het patroon is aangebracht, kan men beginnen met inschilderen. Dit vereist precisie; de verf mag niet te dik zijn, anders bakt ze niet goed, en niet te dun, want dan kunnen de kleuren vervagen. Het is natuurlijk ook belangrijk dat de verf niet uitloopt in een andere kleur.
Na het bakken vormt de verf bubbels op het porselein, wat benjarong zijn unieke karakter geeft. Tijdens de laatste controle wordt geen enkele fout, hoe klein ook, toegestaan. Dit zou immers de perfectie van het product schaden, wat onaanvaardbaar is.
De man op de foto is de leider van het atelier in Amphawa. Dit atelier is al lange tijd hofleverancier van het Thaise koningshuis. Wanneer buitenlandse regeringsleiders Thailand bezoeken, ontvangen ze vaak een benjarong als geschenk, welke allemaal afkomstig zijn uit dit atelier..
© Lode Engelen. Foto’s genomen in Amphawa Thailand op 26.02.2018.
als we in de buurt komen ga ik zeker een kijkje nemen, heel interessant
Goed om te zien dat dit ambacht in stand wordt gehouden.
Weer eens iets anders maar net zo mooi!