Vergroening van het Wagenpark: De Toekomst van Thailand

---

Thailand staat, net als de rest van de wereld, voor een enorme uitdaging: het verminderen van de CO₂-uitstoot. Een belangrijke stap in de goede richting? Het vervangen van benzine- en dieselvoertuigen door elektrische auto’s. Maar om écht impact te hebben, moet de stroom waarmee deze auto’s rijden wel groen zijn. Als Thailand zijn elektriciteitsproductie verder verduurzaamt, kan het land een flinke slag slaan in de strijd tegen klimaatverandering.

De Thaise Energiemix: Waar Staat Thailand Nu?

Laten we eerst even onder de motorkap kijken van de Thaise elektriciteitsproductie vandaag. Hoe ziet de energiemix eruit, en waar komt de stroom vandaan? Een overzicht:

Thailand heeft een geïnstalleerde elektriciteitsproductiecapaciteit van ongeveer 50.000 megawatt (MW) (stand 2023). De energieproductie is verdeeld over verschillende bronnen:

• Fossiele brandstoffen:
• Kolen: Ongeveer 20% van de totale capaciteit (bijv. Mae Moh-centrale in Lampang).
• Aardgas: Ongeveer 60% van de capaciteit (grotendeels geïmporteerd uit Myanmar en het Midden-Oosten).
• Olie: Een klein percentage, voornamelijk voor back-up en piekvraag.
• Hernieuwbare energie:
• Zonne-energie: Thailand heeft een grote capaciteit aan zonne-energie, met name in het noordoosten van het land (ongeveer 3.000 MW).
• Waterkracht: Ongeveer 3.500 MW, inclusief dammen zoals de Bhumibol- en Sirikit-dammen.
• Biomassa en biogas: Ongeveer 4.000 MW, vooral uit rijstafval, suikerriet en palmolie.
• Windenergie: Ongeveer 1.500 MW, met name in het zuiden en noordoosten.
• Alternatieve energiebronnen:
• Afval-naar-energie (waste-to-energy): Kleine maar groeiende capaciteit, vooral in stedelijke gebieden.

Hoewel Thailand al stappen zet richting hernieuwbare energie, blijft de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen een uitdaging. De Mae Moh-centrale, een van de grootste kolencentrales van het land, is hier een sprekend voorbeeld. Ondanks inspanningen om de uitstoot te verminderen, blijft de centrale een belangrijke bron van luchtvervuiling en CO₂-uitstoot.

De Mae Moh elektriciteitscentrale.

Deze centrale is een grote kolen gestookte energiecentrale gelegen in de provincie Lampang in het noorden van Thailand. Hier zijn enkele belangrijke feiten over de centrale:

Capaciteit: De Mae Moh-centrale is een van de grootste energiecentrales in Thailand en heeft een geïnstalleerde capaciteit van ongeveer 2.400 megawatt (MW). Het bestaat uit verschillende units die in fasen zijn gebouwd.

• Brandstof:
• De centrale gebruikt lignine, een type bruinkool, als primaire brandstof.
• De ligniet wordt lokaal gewonnen uit de Mae Moh-mijn, die zich in de directe omgeving van de centrale bevindt.
• Eigenaar en operator:
• De centrale wordt beheerd door de Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT), de belangrijkste elektriciteitsproducent van het land.
• Milieu-impact:
• De centrale heeft in het verleden kritiek gekregen vanwege luchtvervuiling en de uitstoot van zwaveldioxide (SO₂) en andere verontreinigende stoffen.
• EGAT heeft maatregelen genomen om de emissies te verminderen, zoals de installatie van rookgasontzwavelingsinstallaties (FGD).
• Economisch belang:
• De centrale speelt een cruciale rol in de energievoorziening van Thailand.
• Het levert een aanzienlijk deel van de elektriciteit die nodig is om aan de vraag van het land te voldoen.
• Geschiedenis:
• De bouw van de centrale begon in de jaren 70.
• De eerste units werden in de jaren 80 in gebruik genomen.
• Sindsdien is de centrale verschillende keren uitgebreid en gemoderniseerd.
• Sociale impact:
• De centrale en de bijbehorende mijnbouwactiviteiten hebben sociale gevolgen gehad, zoals de verplaatsing van lokale gemeenschappen.
• Er zijn ook gezondheidsproblemen gemeld als gevolg van luchtvervuiling.

De Mae Moh-bruinkoolmijn. Deze gigantische open mijn is één van de grootste in zijn soort in Zuidoost-Azië en strekt zich uit over een enorm gebied. Met zijn diepe, uitgestrekte groeven en terrassen is het een surrealistisch gezicht.

Bezoek aan Mae Moh.

Op 15 februari brachten we een bezoek aan de Mae Moh-bruinkoolmijn, en ik kan je vertellen: het is absoluut een aanrader! Onze ervaring begon met een boeiende presentatie over de geschiedenis van de mijn en het ontstaan van bruinkool. Daarna werden we meegenomen naar een IMAX-filmzaal, waar we niet alleen flink door elkaar werden geschud, maar ook ondergedompeld werden in een indrukwekkende 3D-animatiefilm.

De film liet niet alleen de schaal en werking van de mijn zien, maar ging ook dieper in op de impact ervan op de lokale bevolking en Thailand als geheel. Het was een fascinerende en leerzame ervaring die zowel de grootsheid als de complexiteit van zo’n mijnproject duidelijk maakte.

Groen Imago.

De omgeving van de Mae Moh-bruinkoolmijn straalt uit dat er veel moeite wordt gedaan om een groen imago te creëren. Overal zie je prachtige parken, een verzorgd golfterrein en andere groene voorzieningen die de indruk wekken van duurzaamheid en milieubewustzijn.

Toch kon ik het gevoel niet van me afschudden dat dit gebied een van de grootste vervuilers van Thailand is. Ondanks alle inspanningen om het groen te laten ogen, bleef de realiteit van de milieu-impact van de mijn en de energiecentrale in mijn gedachten hangen. Het was een interessante tegenstelling: enerzijds de schoonheid van het landschap, anderzijds de harde realiteit van de vervuiling die hier plaatsvindt.

De Rol van Waterkracht en Andere Hernieuwbare Bronnen.

Waterkracht speelt een cruciale rol in de Thaise energievoorziening. De Bhumibol- en Sirikit-dammen zijn niet alleen belangrijk voor elektriciteitsproductie, maar ook voor irrigatie en overstromingsbeheer. Samen hebben ze een capaciteit van 1.249 MW, wat een aanzienlijk deel van de Thaise elektriciteitsproductie uitmaakt.

Daarnaast groeien zonne-energie, windenergie en bio-energie snel. Thailand is een leider in zonne-energie in Zuidoost-Azië, met een capaciteit van 3.000 MW in 2023. Windenergie en bio-energie volgen met respectievelijk 1.500 MW en 4.000 MW.

De belangrijkste waterkracht centrales.

De Bhumibol-dam en de Sirikit-dam zijn twee van de belangrijkste waterkrachtcentrales in Thailand. Ze spelen een cruciale rol in de energievoorziening, waterbeheer en irrigatie van het land. Hier is een overzicht van beide dammen:

De Bhumibol-dam

• Locatie: De Bhumibol-dam ligt in de provincie Tak, in het noordwesten van Thailand, op de Ping-rivier, een belangrijke zijrivier van de Chao Phraya-rivier.
• Naamgeving: De dam is vernoemd naar Koning Bhumibol Adulyadej (Rama IX), die een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van waterbeheer in Thailand.
• Voltooiing: De dam werd voltooid in 1964.
• Doel: De dam heeft drie hoofddoelen:

1. Waterkracht: Het opwekken van elektriciteit.
2. Irrigatie: Het leveren van water voor landbouwgebieden in de centrale vlakte van Thailand.
3. Overstromingsbeheer: Het reguleren van de waterstroom om overstromingen te voorkomen.

Technische specificaties:

• Type: Betonnen boogdam.
• Hoogte: 154 meter.
• Lengte: 486 meter.
• Reservoircapaciteit: Ongeveer 13,5 miljard kubieke meter.
• Energieproductie: De dam heeft een geïnstalleerde capaciteit van 749 megawatt (MW).

Belang:

• De Bhumibol-dam is een van de grootste waterkrachtcentrales in Thailand en levert een aanzienlijk deel van de elektriciteit voor het land.
• Het reservoir (Bhumibol-meer) is ook een belangrijke toeristische bestemming.

De Sirikit-dam

• Locatie: De Sirikit-dam ligt in de provincie Uttaradit, in het noorden van Thailand, op de Nan-rivier, een andere belangrijke zijrivier van de Chao Phraya-rivier.
• Naamgeving: De dam is vernoemd naar Koningin Sirikit, de gemalin van Koning Bhumibol Adulyadej.
• Voltooiing: De dam werd voltooid in 1974.
• Doel: Net als de Bhumibol-dam heeft de Sirikit-dam drie hoofddoelen:

1. Waterkracht: Het opwekken van elektriciteit.
2. Irrigatie: Het leveren van water voor landbouwgebieden.
3. Overstromingsbeheer: Het reguleren van de waterstroom.

Technische specificaties:

• Type: Aarden dam met betonnen kern.
• Hoogte: 113 meter.
• Lengte: 800 meter.
• Reservoircapaciteit: Ongeveer 9,5 miljard kubieke meter.
• Energieproductie: De dam heeft een geïnstalleerde capaciteit van 500 megawatt (MW).

Belang:

• De Sirikit-dam is een belangrijke bron van elektriciteit en water voor irrigatie in de centrale regio van Thailand.
• Het reservoir (Sirikit-meer) is ook een populaire toeristische bestemming.

Gezamenlijke impact

• Energievoorziening: Samen hebben de Bhumibol- en Sirikit-dammen een geïnstalleerde capaciteit van 1.249 MW, wat een aanzienlijk deel van de Thaise elektriciteitsproductie uitmaakt.
• Waterbeheer: Beide dammen spelen een cruciale rol in het beheer van water voor irrigatie en overstromingscontrole, vooral in de centrale vlakte van Thailand, waar veel rijst wordt verbouwd.
• Duurzaamheid: Waterkracht is een hernieuwbare energiebron, en deze dammen helpen Thailand bij het verminderen van zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Andere productie centra.

Centrales op aardgas

• Voorbeelden:
• Bang Pakong: Chachoengsao (Oost-Thailand), capaciteit van ~2.400 MW.
• South Bangkok: Bangkok, capaciteit van ~1.400 MW.
• Brandstof: Aardgas (geïmporteerd en lokaal).
• Belang: Aardgas is de belangrijkste energiebron in Thailand, goed voor ~60% van de elektriciteitsproductie.

Zonne-energiecentrales

• Voorbeelden:
• Solar Farms in het Noordoosten: Bijv. in Khon Kaen en Nakhon Ratchasima.
• Capaciteit: Totaal ~3.000 MW (2023).
• Belang: Thailand is een leider in zonne-energie in Zuidoost-Azië.

Biomassa- en biogascentrales

• Brandstof: Rijstafval, suikerriet, palmolie.
• Capaciteit: Totaal ~4.000 MW.
• Belang: Draagt bij aan duurzame energie en afvalbeheer.

Windenergiecentrales

• Locaties: Bijv. Nakhon Ratchasima en Chaiyaphum.
• Capaciteit: Totaal ~1.500 MW.
• Belang: Groeiende sector, vooral in windrijke gebieden.

Afval-naar-energiecentrales

• Locaties: Bangkok en andere stedelijke gebieden.
• Capaciteit: Kleine maar groeiende capaciteit.
• Belang: Helpt bij afvalbeheer en energieproductie.

Import van elektriciteit

• Landen: Laos, Myanmar, Maleisië.
• Capaciteit: Ongeveer 10% van de Thaise elektriciteitsbehoefte.
• Belang: Vooral waterkracht uit Laos.

De Toekomst: Ambitieuze Doelen voor 2037!

Planning zoals ze in 2021 voorgesteld word door Thailand.

Bron: IEA-analyse op basis van gegevens van EGAT en Climate Policy Database (2019), Alternative Energy Development Plan (AEDP).

Thailand zet stevig in op de toekomst van hernieuwbare energie. In 2021 had het land al een behoorlijke capaciteit aan groene energiebronnen, maar de ambities voor 2037 zijn nog veel groter. Zo wil Thailand flink uitbreiden op het gebied van zonne-energie, wind, waterkracht en bio-energie.

In 2021 stond de teller voor zonne-energie (Solar PV) op 2,9 gigawatt (GW), maar het doel is om dit tegen 2037 meer dan te vervijfvoudigen naar 15,6 GW. Windenergie, dat in 2021 goed was voor 1,4 GW, moet groeien naar 3 GW. Waterkracht (exclusief geïmporteerde capaciteit) lag in 2021 op 2,7 GW en heeft een doelstelling van 3 GW in 2037. Bio-energie en afvalverbranding, met een capaciteit van 2,6 GW in 2021, moeten meer dan verdubbelen naar 5,8 GW.

Deze plannen maken deel uit van het Alternative Energy Development Plan (AEDP), dat de route uitstippelt voor een duurzamere energietoekomst in Thailand. Met deze ambitieuze doelstellingen laat het land zien dat het serieus werk maakt van de energietransitie.

Elektrische Auto’s: Een Game-Changer?

Stel dat alle 10 miljoen personenauto’s in Thailand morgen elektrisch zouden zijn. Hoeveel stroom zouden ze dan verbruiken?

• Gemiddeld verbruik: Een elektrische auto verbruikt ongeveer 15 kWh per 100 km.
• Totale vraag: Met een gemiddelde van 12.000 km per jaar per auto, zou dit neerkomen op 18 TWh per jaar – ongeveer 9,5% van het huidige totale elektriciteitsverbruik in Thailand.

Dit zou een aanzienlijke impact hebben op het elektriciteitsnet, vooral tijdens piekuren. Investeringen in opwekking, distributie en oplaadinfrastructuur zijn daarom essentieel.

Factoren die het verbruik beïnvloeden

1. Rijomstandigheden:

• Stadsverkeer: Elektrische auto’s zijn zeer efficiënt in stadsverkeer, vooral door regeneratief remmen.
• Snelweg: Bij hogere snelheden neemt het verbruik toe door luchtweerstand.

1. Temperatuur:

• Bij koud weer kan het verbruik stijgen door het gebruik van verwarming en een lagere batterijefficiëntie.
• Bij warm weer kan airconditioning het verbruik verhogen.

1. Rijstijl:

• Sportief rijden (snel optrekken en hoge snelheden) verhoogt het verbruik.

1. Gewicht en aerodynamica:

• Zwaardere auto’s en modellen met een minder aerodynamisch ontwerp verbruiken meer energie.

Voorbeelden van verbruik per model

• Tesla Model 3: Ongeveer 14–16 kWh/100 km.
• Nissan Leaf: Ongeveer 15–17 kWh/100 km.
• Audi e-tron: Ongeveer 20–23 kWh/100 km.
• Hyundai Kona Electric: Ongeveer 14–16 kWh/100 km.

Energie-equivalentie

Om een idee te geven van het verbruik:

• Een gemiddelde elektrische auto verbruikt ongeveer 15 kWh/100 km.
• Dit komt overeen met een energie-equivalent van ongeveer 1,5–2 liter benzine per 100 km (afhankelijk van de vergelijking tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen).

Totale energiebehoefte voor een volle batterij

• De meeste elektrische auto’s hebben een batterijcapaciteit tussen 40 kWh (kleinere modellen) en 100 kWh (grotere modellen).
• Bijvoorbeeld: Een auto met een 60 kWh-batterij en een verbruik van 15 kWh/100 km kan ongeveer 400 km rijden op een volle lading.

Kortom, het gemiddelde verbruik van een elektrische auto ligt tussen 12 en 20 kWh/100 km, afhankelijk van het model en de rijomstandigheden. Dit maakt elektrische auto’s over het algemeen zeer efficiënt in vergelijking met traditionele verbrandingsmotoren.

Als alle auto’s in Thailand morgen elektrisch zouden worden, zou het totale elektriciteitsverbruik aanzienlijk stijgen. Om een schatting te maken, moeten we kijken naar:

1. Het aantal auto’s in Thailand.
2. Het gemiddelde aantal kilometers dat een auto per jaar rijdt.
3. Het gemiddelde energieverbruik van een elektrische auto.

Stappen om het totale elektriciteitsverbruik te berekenen

1. Aantal auto’s in Thailand

• In 2023 zijn er ongeveer 10 miljoen personenauto’s geregistreerd in Thailand (bron: Thaise Department of Land Transport).

2. Gemiddeld aantal kilometers per auto per jaar

• We rijden gemiddeld ongeveer 12.000 km per jaar .

3. Gemiddeld energieverbruik van een elektrische auto

• We gebruiken een gemiddelde van 15 kWh/100 km.

Berekening

1. Energieverbruik per auto per jaar:
   ( 12.000 km maal 15KWh gedeeld door 100 Km = 1.800 kWh ).
2. Totaal energieverbruik voor alle auto’s:
   ( 10.000.000 auto’s maal 1.800 kWh = 18.000.000.000 kWh (of 18 TWh). (terawattuur)

Vergelijking met huidig elektriciteitsverbruik in Thailand

• Het totale elektriciteitsverbruik in Thailand bedroeg in 2022 ongeveer 190 TWh.
• Als alle auto’s elektrisch zouden worden, zou het extra verbruik van 18 TWh ongeveer 9,5% van het huidige totale elektriciteitsverbruik uitmaken.

Impact op het elektriciteitsnet

• Extra belasting: Een stijging van 9,5% in het elektriciteitsverbruik zou een aanzienlijke impact hebben op het elektriciteitsnet, vooral tijdens piekuren.
• Infrastructuur: Er zouden extra investeringen nodig zijn in:
• Opwekking: Meer energiecentrales (bijv. zonne-energie, windenergie) om aan de vraag te voldoen.
• Distributie: Uitbreiding van het elektriciteitsnet om de extra belasting aan te kunnen.
• Oplaadinfrastructuur: Meer laadpalen, zowel thuis als in het openbaar.

Conclusie

Als alle auto’s in Thailand morgen elektrisch zouden worden, zou dit een extra elektriciteitsvraag van ongeveer 18 TWh per jaar met zich meebrengen. Dit is een aanzienlijke toename, maar het is technisch haalbaar met de juiste investeringen in duurzame energie en infrastructuur. Het zou echter wel een grote uitdaging vormen voor het elektriciteitsnet en de energievoorziening van het land.

CO₂-Reductie: Hoeveel Scheelt Het?

Als alle auto’s elektrisch zouden worden, zou de CO₂-uitstoot met ongeveer 6,6 miljoen ton per jaar dalen. Dit is een aanzienlijke reductie, maar het hangt sterk af van hoe de elektriciteit wordt opgewekt. Als Thailand meer hernieuwbare energie gebruikt, kan de CO₂-uitstoot van elektrische auto’s nog verder dalen.

1. CO₂-uitstoot van benzine- en dieselauto’s

• Een gemiddelde benzineauto stoot ongeveer 120–140 gram CO₂ per kilometer uit.
• Een gemiddelde dieselauto stoot ongeveer 130–150 gram CO₂ per kilometer uit.
• We gebruiken een gemiddelde van 130 gram CO₂ per kilometer voor de berekening.

Totale CO₂-uitstoot van alle auto’s in Thailand:

• Aantal auto’s: 10 miljoen.
• Gemiddeld aantal kilometers per jaar: 12.000 km.
• Totale CO₂-uitstoot:
  ( 10.000.000 auto’s maal 12.000 km maal 130 g = 15.600.000.000.000 gram ) (of 15,6 miljoen ton CO₂ per jaar).

2. CO₂-uitstoot van elektrische auto’s

Elektrische auto’s stoten zelf geen CO₂ uit, maar de elektriciteit die ze gebruiken kan wel CO₂-intensief zijn, afhankelijk van hoe de elektriciteit wordt opgewekt.

CO₂-intensiteit van de Thaise elektriciteitsmix:

• De Thaise elektriciteitsmix bestaat uit:
• Aardgas: Ongeveer 60% van de elektriciteitsproductie, met een CO₂-uitstoot van ongeveer 400–500 gram CO₂ per kWh.
• Kolen: Ongeveer 20%, met een CO₂-uitstoot van ongeveer 800–900 gram CO₂ per kWh.
• Hernieuwbare energie: Ongeveer 20%, met een CO₂-uitstoot van 0 gram CO₂ per kWh.
• Gemiddelde CO₂-intensiteit van de Thaise elektriciteitsmix: ongeveer 450–500 gram CO₂ per kWh.

Energieverbruik van elektrische auto’s:

• Gemiddeld verbruik: 15 kWh/100 km (of 0,15 kWh/km).
• Totale elektriciteitsvraag voor alle auto’s: 18 TWh per jaar (zoals eerder berekend).

Totale CO₂-uitstoot voor elektrische auto’s:

• Bij een gemiddelde CO₂-intensiteit van 500 gram CO₂ per kWh:
  ( 18.000.000.000 kWh maal 500 g/kWh = 9.000.000.000.000 gram ) (of 9 miljoen ton CO₂ per jaar).

3. CO₂-reductie

• Huidige uitstoot (benzine/diesel): 15,6 miljoen ton CO₂ per jaar.
• Uitstoot met elektrische auto’s: 9 miljoen ton CO₂ per jaar.
• CO₂-reductie:
  ( 15,6 miljoen ton – 9 miljoen ton = 6,6 miljoen ton CO₂ per jaar ).

Extra opmerkingen

• Hernieuwbare energie: Als de elektriciteitsmix groener wordt, kan de CO₂-uitstoot van elektrische auto’s naar 0 gram CO₂ per kilometer neigen.
• Levenscyclusemissies: Deze berekening houdt alleen rekening met de uitstoot tijdens het rijden. Als je de volledige levenscyclus meeneemt (productie van auto’s en batterijen), is de CO₂-reductie iets lager, maar elektrische auto’s blijven nog steeds veel schoner dan benzine- of dieselauto’s.

Kortom, de overstap naar elektrische auto’s zou een grote stap voorwaarts zijn voor Thailand in het verminderen van de CO₂-uitstoot, vooral als de elektriciteitsproductie verder verduurzaamt.

Conclusie: Een Groene Toekomst voor Thailand

Thailand staat voor een cruciale energietransitie. Door fossiele brandstoffen te vervangen door hernieuwbare energie en elektrische voertuigen te omarmen, kan het land een aanzienlijke bijdrage leveren aan de strijd tegen klimaatverandering. Maar om dit te laten slagen, zijn grote investeringen in duurzame energie en infrastructuur nodig. De toekomst van Thailand’s energie ligt in een groene, schone mix – en de tijd om daarin te investeren is nu!

© Lode Engelen en Patchaneeboon Charoenpiew. Fotos gemaakt op 15.02.2025 in Mae Moh Lampang. Illustraties gemaakt met Photoshop AI.