Ban Mae Tong in Mae Taeng.

---

Ban Mae Tong was ooit een charmant dorpje gelegen in het Mae Taeng-district. Echter, met de bouw van de Mae Ngat-dam, verdween het dorp onder het wateroppervlak. Hoewel er niets meer te zien is van het oorspronkelijke dorp, blijven de grote bomen die ooit schaduw boven de huizen boden, nog altijd rechtop staan als stille getuigen van het verleden. Tussen 1982 en 1984 zijn alle bewoners van het dorp verhuisd naar Mae Pang, een nieuw dorpje dat zich aan de rand van het stuwmeer bevindt. Er waren ongeveer vijftig huishoudens in het dorpje. Deze verhuizing was noodzakelijk om hen een nieuw thuis te bieden, ver weg van het stijgende water. Ondanks deze verhuizing, blijft de herinnering aan Ban Mae Tong levendig door verhalen en de majesteitelijke bomen die trots blijven staan.

Om het dorpje te bereiken, heb je niet veel keuzemogelijkheden; je kunt er namelijk alleen met een boot naartoe. De kleine bootjes vertrekken vanaf de oever van het meer in Phrao. Na ongeveer twintig minuten varen bereik je de bomen die vroeger het dorp omringden. Onderweg word je getrakteerd op een adembenemend uitzicht over de oevers van het meer. De tocht verloopt zeer rustig over het gladde wateroppervlak, waardoor je volop kunt genieten van de serene en pittoreske omgeving.

Samanea Saman of regenboom.

De Saman, in het Thais bekend als ต้นจามจุรี en ook wel regenboom genoemd, heeft een brede, symmetrische kroon in de vorm van een paraplu. Deze bloeiende boom uit de Fabaceae-familie komt oorspronkelijk uit Centraal- en Zuid-Amerika, maar is wijdverspreid in de tropen, vooral in Zuid- en Zuidoost-Azië. De takken hebben fluweelachtige, harige schors en kunnen gemakkelijk breken tijdens regenstormen, wat gevaarlijk kan zijn.

Het blad van de regenboom is geveerd met 6-16 deelblaadjes, elk in de vorm van een diamant en bedekt met fijne haartjes aan de onderkant. De boom verliest zijn bladeren tijdens droge periodes. De kroon is groot en biedt schaduw, maar laat regen door naar de grond eronder. De bladeren vouwen zich samen bij regenachtig weer en ’s avonds, vandaar de naam regenboom en vijf-uur-boom.

De boom heeft roze bloemen met witte en rode meeldraden, en de zaden zitten in gebogen, leerachtige peulen met eetbaar, kleverig vruchtvlees.

De regenboom, is behoorlijk goed bestand tegen water. Deze boom groeit vaak in gebieden met hoge regenval en kan overleven in zowel natte als droge seizoenen. Dankzij zijn brede, diepe wortelsysteem kan hij goed omgaan met verschillende bodemvochtigheidsniveaus. Hierdoor kan hij zich ook handhaven in het water, het wortel systeem bied voldoende steun aan de boom, zelfs in de doordrenkte bodem.

Het water niveau in het stuwmeer varieert ook met de seizoenen, hierdoor komt de stam ook een aantal maanden van het jaar weer droog te staan.

Mae Ngat.

Op de plek waar nu de dam staat, was er vroeger een spuikom op de Mae Ngat-rivier. De bewoners van Ban Mae Wa waren afhankelijk van deze spuikom voor hun levensonderhoud. In 1957 brak de spuikom door en stroomde het water weg. Onder leiding van sergeant Khammoon Jansawang werd met man en macht gewerkt aan de bouw van een nieuwe dam om de spuikom weer vol te laten lopen. Mensen uit de omliggende dorpen kwamen allemaal helpen. Ze hadden weinig middelen, dus gebruikten ze voornamelijk hun handen om houten stokken in de bodem te steken en deze dicht te maken met bamboematten.

Volgens mevrouw Aree Jansawang, dochter van de voormalige dorpshoofdman, werd de spuikom elk jaar traditioneel gezegend met een varken. Maar het jaar dat de spuikom brak, werd er een buffel geofferd. Dit jaarlijkse ritueel, de “Spillway Spirit Offering,” wordt al jaren voortgezet door de vier gemeenschappen langs de Maengat-rivier.

Voor de bouw van de huidige dam regelde Khammoon Jansawang het waterniveau van de spuikom met veel inzet en charisma. Hij verzamelde jarenlang gegevens over het waterniveau van de Mae Ngat voor de Hydrografische Afdeling om de bouw van de nieuwe dam te ondersteunen.

© Lode Engelen en Patchaneeboon Charoenpiew. Foto’s gemaakt op 05.12.2024 in Ban Pao, Mae Taeng District, Changwat Chiang Mai Thailand.