In het hart van Kanchanaburi ligt de indrukwekkende Hellfire Pass. Een stille getuige van het indrukwekkende graafwerk dat plaatsvond onder buitengewoon zware omstandigheden tijdens de constructie van de 415 kilometer lange spoorlijn tussen Thailand en Birma. Tijdens de jaren 1942-1943 werd dit huzarenstukje uitgevoerd door een gedwongen samenwerking van Amerikaanse, Australische, Britse en Nederlandse krijgsgevangenen. Zij werden aangevuld met dwangarbeiders uit Birma, Maleisië en Thailand. De pass herinnert ons aan de ontberingen en opofferingen die deze diverse groep mensen hebben doorstaan in een periode van immense uitdagingen.
Vanaf Nong Pladuk doorkruiste de spoorlijn het relatief vlakke terrein op weg naar Kanchanaburi, waar hij over de Mae Klaung-rivier ging en de Kwae Noi-rivier volgde. Bij de Drie Pagodenpas boog de spoorweg af naar Birma en verbond zich met de nog bestaande Moulamein-Ye spoorlijn in Thanbyuzayat. Operationeel van oktober 1943 tot juni 1945, met enkele korte onderbrekingen door bombardementen, fungeerde de spoorlijn als levensader voor transport. In deze periode werd een indrukwekkende 220.000 ton aan militaire goederen over de lijn vervoerd. Dit onderstreept de cruciale rol die de spoorweg speelde tijdens deze tumultueuze historische episode.
Twaalf weken dwangarbeid.
Krijgsgevangenen werkten onafgebroken gedurende een aangrijpende periode van twaalf weken in 1943 bij de Hellfire Pass. De naam “Hellfire” komt voort uit het spookachtige decor van vuur en primitieve elektrische lampen, waar slavenarbeid werd verricht. Met niet veel meer dan hamer en beitel werden gaten geboord om explosieven te plaatsen. En dit alles met de meest primitieve gereedschappen. De pass ademt de zware sfeer van ontbering en moed die kenmerkend was voor deze donkere periode. Een periode waarin de menselijke geest werd getest te midden van onmenselijke omstandigheden.
Langs de noordelijke helling van de Kwae Noi-vallei slingert de spoorlijn, waarbij aanzienlijk kap- en breekwerk nodig was om een vlakke ondergrond voor de rails te creëren. Een van de meest iconische bruggen in deze regio staat bekend als de Hintok-brug, ook wel de “pack of cards” brug genoemd. Deze naam komt voort uit het feit dat de brug maar liefst drie keer instortte tijdens de intensieve bouwperiode van drie weken. Gemaakt van ruw hout, stevig verbonden met houten pinnen, nagels, bamboestrips en rotan touw, belichaamt de brug zowel de vastberadenheid als de kwetsbaarheid van de menselijke inspanning te midden van de uitdagende omstandigheden van die tijd.
De Hellfire Pass niet zomaar een monument!
De Hellfire Pass is niet zomaar een monument; het is een levende herinnering aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië. Het eert niet alleen de mensen die hun leven hebben gegeven voor de bouw van de spoorlijn, maar ook de duizenden Thaise en Birmese individuen. Zij hebben met gevaar voor eigen leven gestreden om de krijgsgevangenen te voorzien van voedsel en geneesmiddelen. Dit monument staat als een symbool van dankbaarheid voor de moedige inzet van allen die betrokken waren bij deze duistere periode. En het herinnert ons eraan dat menselijkheid en solidariteit soms schijnen in de meest onwaarschijnlijke omstandigheden.
Langs de spoorlijn hebben 60.000 krijgsgevangenen hun zweet en bloed gegeven. Tragisch genoeg hebben 12.399 van hen hier het leven gelaten. Daarnaast wordt het aantal burgerlijke slachtoffers geschat tussen de 70.000 en 90.000. De meeste gevangenen zijn bezweken aan ondervoeding en ziektes. De beestachtige behandeling door de Japanners ook heeft bijgedragen aan het trieste aantal dodelijke slachtoffers. Deze cijfers getuigen van het immense menselijke offer dat werd gebracht in de meedogenloze context van de Tweede Wereldoorlog. Ze dienen als een pijnlijke herinnering aan de prijs voor vrijheid en menselijke waardigheid.
Stille getuigen.
Het tonen van deze foto’s is als het presenteren van stille getuigen. Bevroren momenten uit ons gedeelde verleden die we niet mogen vergeten. Elke afbeelding draagt de zware last van geschiedenis en herinnert ons aan de diepgaande menselijke offers en ontberingen die plaatsvonden tijdens een donkere episode. Door deze beelden te delen, geef je stem aan degenen die geen stem meer hebben. En help je de herinnering aan hen levend te houden. Zodat we lessen kunnen trekken uit het verleden en streven naar een toekomst doordrongen van menselijkheid en begrip.
–
–
–
–
–
–
–
–
Het keurig onderhouden wandelpad strekt zich nog enkele kilometers uit achter de pas. Langs de route zijn hier en daar nog oude spoorbielzen te ontwaren. Deze stille getuigen van een onmenselijk verleden herinneren tastbaar aan de zware last die velen droegen. Terwijl je over het pad loopt, omringd door de rust van de natuur, tonen deze overblijfselen van de spoorweg een tijd waarin mensen hun veerkracht en doorzettingsvermogen testten, onder buitengewoon zware omstandigheden. Het pad nodigt uit tot reflectie en eert degenen die hier hebben geleden. Het herinnert ons ook eraan dat de weg naar herinnering en begrip soms letterlijk onder onze voeten ligt.
Lode Engelen. Fotos genomen op 02.01.2017 in Tha Sao, Sai Yok District, Changwat Kanchanaburi.
Dit stukje is eerder verschenen in Thailand trefpunt. Nu met een verbeterde kwaliteit van de foto’s en een herschreven tekst.
Mooie foto’s. De Hellfire pass komt voor in mijn volgende roman, De Tweede Generatie, waarin de Birma/Siam spoorlijn een rol speelt in het verleden van een van de hoofdpersonen. Vandaar dat ik extra geïnteresseerd ben in je plaatjes. Bedankt.
@femmyfijten, are you mentioning that the majority of bodies of non-western men and prisoners of war who were forced to work on the Death Railway were thrown into the jungle. Their bodies were never found. At least the Japanese allowed westerners a respectful burial service.