De Thai en Thailand (4).

---

In dit deel laat ik Nicolas Gervaise aan het woord, hij is van 1681 tot 1684 in Siam geweest. En in die tijd heeft hij een uitgebreid verslag gemaakt dat hij later in Frankrijk in een boek uitgegeven heeft. Zijn visie op Siam en de Siamees ligt vaak in lijn met hoe Jeremias Van Vliet het zag, maar ook vaak heeft hij een heel andere mening. Gervaise is ook 40 jaar later dan Van Vliet in Siam geweest. In dit deel laat ik hem vertellen over de indruk die hij heeft van de Siamees.

De oorspronkelijke tekst is in oud Frans geschreven, ik heb het “vertaald” naar modern Frans, en daarna naar nederlands. Wel heb ik geprobeerd om de zinsbouw die Nicolas Gervaise gebruikte zoveel mogelijk te bewaren zodat het niet al te modern klinkt.

De Siamezen.

Door de handel die ik met de Siamezen heb gehad in de vier jaar dat ik in Siam woonde, heb ik ze goed genoeg leren kennen om hier een portret te kunnen maken dat perfect op hen lijkt.
De geest van dienstbaarheid die ze met zich meebrengen als ze ter wereld komen en waaraan zorg wordt besteed om ze op te voeden, verlaagt hun moed. Het maakt ze zo bang dat ze beven bij het zien van het minste gevaar dat hen verrast. Het is misschien die natuurlijke verlegenheid die hen zo trouw maakt aan hun koning, en zo respectvol dat ze hem niet eens aan durven te kijken als hij tegen hen spreekt.
Er is niets hards in hun humeur dat afschrikt, noch iets even vleiends dat woede en dronkenschap opwekt.

Ze gaan door voor ondeugden die een goed mens onwaardig zijn, maar ze aarzelen niet om een ​​beetje verborgen te blijven. Degenen aan wie ze soms de meeste liefkozingen geven, zijn degenen voor wie ze vaak de meeste minachting en de meeste antipathie hebben.
Hun verhulling gaat echter nooit zo ver als verraad, en ze maken altijd een heel groot verschil tussen een man kwaad doen en hem geen goeds wensen.
Als ze geen gevaarlijke vijanden maken, maken ze ook geen vrienden aan wie men veel geld kan verdienen en die grote diensten van hen mogen verwachten. Ze houden zich meestal alleen bezig met wat hen aangaat. De traagheid waarmee ze door het leven gaan zorgt ervoor dat ze de duisternis van een eenzaam, zachtaardig en rustig leven verkiezen boven alle genoegens, geluk en rijkdom die ze door werk kunnen krijgen.

Niet zo ijverige Siamezen.

Als ze wat ijveriger waren, zouden ze tot veel dingen in staat zijn. Hoewel hun somber en dom uiterlijk ons in eerste instantie geen goed beeld van hun geest geven, is het toch waar om te zeggen dat ze dat niet missen. Als ze geen verbeeldingskracht hebben die levendig genoeg is om dingen uit te vinden, hebben ze genoeg vaardigheid om de moeilijkste werken te imiteren. En dat met zo’n nauwkeurigheid dat het moeilijk is om het origineel van de kopie te onderscheiden. Een enkele handwerksman heeft meerdere ambachten, allemaal verschillend, en hij oefent ze allemaal met evenveel perfectie uit alsof hij er maar met één bezig was.

Daarom verachten ze gewoonlijk andere naties, en doen ze mensen geloven dat hun het grootste onrecht ter wereld wordt aangedaan wanneer hun voorkeur wordt betwist. Maar ze geloven ook dat ze het verdienen door de diepste kennis van de beweging van de hemel en van wat er op aarde gebeurt. Ze stellen zich voor dat de waarnemingen die ze daar doen als regels voor de onze zouden moeten dienen. Als je het niet met ze eens bent, laten ze je doorgaan als onwetend of dom.

Trouwens, er zijn geen mensen die gematigder of nuchterder zijn dan de Siamees. Ze drinken geen wijn, en ik heb me duizend keer afgevraagd hoe ze van zo weinig konden leven.

De rijkdom van een bijna oneindig aantal van hun pagodes. De verre gretigheid die ze hebben om overvloedig te voorzien in het levensonderhoud van de monniken die hen dienen. En de onschendbare eerbied die ze voor hen hebben en de voorrechten die ze hebben van hun religie.

Deugdzaam?

Ze wilden me laten geloven, terwijl ik op het platteland was, dat het gewone volk deugdzaam was. Dit omdat polygamie daar niet echt gebruikelijk was. Maar voor mij geloofde ik altijd dat ze dat alleen waren omdat ze zichzelf de moeite wilden besparen om meerdere vrouwen te voeden.
De mandarijnen die als het ware van hun rente leven, hebben zoveel als ze willen. En hoe meer ze hebben, hoe meer ze ervoor zorgen dat ze in de wereld een hoog aanzien hebben.
Al de vrouwen zijn volkomen wijs. Het is zeldzaam om flirterige en ontrouwe mensen te vinden in Siam. Misschien omdat overspel daar niet ongestraft blijft, ofwel omdat ze een heel ander temperament hebben dan dat van de Europeanen.

Nicolas Gervaise.

Nicolas Gervaise werd in 1663 in Parijs geboren (Departement Seine). Hij was de zoon van dokter De Fouquet, inspecteur van financiën. Al op jonge leeftijd werd hij vrijwilliger voor buitenlandse missies. Hij vertrok op 19 januari 1681 naar Siam.

In Siam studeerde hij theologie aan het College Generaal in Ayutthaya, en maakte zich tegelijkertijd de Siamese taal eigen. In een van zijn brieven van 20 november 1684 vroeg hij om zijn geestelijke titel te krijgen om tot priester gewijd te kunnen worden. Waarschijnlijk heeft hij dit niet gekregen in Siam.
In 1686 verliet hij de “Société des Missions Etrangères” en keerde terug naar Frankrijk op een schip van de Oost-indische Compagnie.

Bij zijn terugkeer begon Gervaise als pastoor in het bisdom Vannes. Hij werd kanunnik van St.-Martinus van Tours, en provoost van Suèvres (Departement Loir-et-cher).

Later werd hij missionaris in de landen rond de rivier de Orinoco. Gervaise werd op 20 november 1729 door de Carib-indianen vermoord bij de Aquira, een zijtak van de Orinoco.

Mandarijn.

Een mandarijn was een ambtenaar die instond voor het bestuur van het land of stad.

© Lode Engelen. Foto’s genomen in Thailand op diverse plaatsen en tijdstippen.