Wat Chao Chan in Chaliang.

---

Wat Chao Chan (วัดเจ้าจันทร์) Wat Chao Chan is een van de meest noordelijke Khmer-locaties in Thailand. Het is ergens op het einde van de 12e of begin 13e eeuw gebouwd. De tempel ligt op ongeveer 620 kilometer ten noordwesten van de Khmer-hoofdstad Angkor. Hij werd waarschijnlijk gebouwd tijdens het bewind van de productieve bouwer-koning, Jayavarman VII (r. 1181-1219). Hij heeft vele honderden gebouwen in lateriet gebouwd in het huidige Thailand.

Verschillende onderzoekers hebben verschillende interpretaties over de geschiedschrijving van de tempel naar voor gebracht. Prins Maha Vajiravudh was de eerste die de tempel bezocht in 1907. De lokale bevolking noemde de tempel toen al Wat Chao Chan ( de tempel van prins Chan ). Maha Vajiravudh realiseerde zich dat de tempel een brahmaanse tempel was, vergelijkbaar met de Wat Si Sawai en Wat Phra Phai Luang in Sukhothai. Beide tempels worden beschouwd als Khmer monument. De prins heeft ook een hoofd van Shiva gevonden in de buurt van de tempel, waardoor zijn theorie dat het een brahmaanse tempel was ondersteund werd.

De prins baseerde zich ook op de Phongsawadan Nua ( De kroniek van het noorden ). Hierin staat vermeld dat koning Thammaracha de eerste heerser van Sawankhalok ( een andere naam voor Chaliang ) een brahmaanse tempel bouwde in de stad. Hij bouwde deze tempel om afbeeldingen van Koning Naresuwan en koning Narai in onder te brengen. De prins nam aan dat deze verwijzing specifiek naar Wat Chao Chan verwees, hoewel de kroniek Sawankhalok niet bij naam noemde.

Of was het een rusthuis ?

De Fransman Jean Boisselier, die de site in 1964 bezocht, was van mening dat de tempel een van de rusthuizen (dharamasala’s) was die door koning Jayavarman VII waren gebouwd. Michael Freeman een bekend fotograaf, is het daar echter niet mee eens, omdat het plan van Wat Chao Chan’s prasat anders is dan dat van andere dharmasala’s.

Hij stelt dat de prasat in een iets later periode zou gebouwd zijn. Ergens tussen 1230 en 1250 – een generatie of twee na Jayavarman VII. De bouw van de phrasat is relatief slecht uitgevoerd. Dit zou overeenkomen met het feit dat de tempelbouw bij de Khmer veel slechter werd na het einde van het Jayavarman VII tijdperk.

Een generatie of twee na JayavarmanVII begon de kennis van de schone kunsten van het tempelambacht verloren te gaan toen de oudere generatie stopte met het trainen van de jongeren in de technieken die door de eeuwen heen waren opgebouwd. Het hele Khmer rijk begon toen te verdwijnen.

Van Shiva naar Boeddha.

Voor de prasat in het oosten is later een wihaan gebouwd. Dit verteld ons dat de tempel door de Sukhotahai koningen is omgebouwd van een Hindoeïstische naar een Theravada-Boeddhistische tempel. De bouw dateert waarschijnlijk van het einde van de 15e eeuw. Aan de noordkant van de prasat is staat een kleine mondop met de overblijfselen van een staande Boeddha. Deze is waarschijnlijk in de zelfde periode gebouwd.

Twee stenen voetstukken in de prasat, waar normaal een beeltenis van Shiva opstond.

De kleine boot die iets verder van de prasat afstaat is duidelijk in Sukhothai stijl gebouwd, en dus veel later toegevoegd aan de tempel.

© Lode Engelen. Foto’s genomen in Chaliang op 22.11.2021.