Rama VIII
Phra Chaoyuhua Ananda Mahidol oftewel Rama VIII of koning Ananda Mahidol, was de 8e koning van de Chakri-dynastie in Thailand. Hij volgde zijn oom Rama VII op nadat deze in 1935 vrijwillig troonsafstand had gedaan. Rama VIII is nooit officieel gekroond, maar zijn opvolgende broer, koning Rama IX, heeft hem postuum de koninklijke titels toebedeeld. Zijn regeerperiode wordt daarom aangegeven als van 2 maart 1935 tot 9 juni 1946.
Hij werd geboren in het Duitse stadje Heidelberg, als tweede kind en oudste zoon van prins Mahidol Adulyadej (prins van Songkhla, zoon van koning Rama V) en prinses Somdej Phra Sri Nakarindhara.
Op 2 maart 1935 benoemde de regering hem tot opvolger. Ananda Mahidol verbleef op dat moment in een school in Lausanne, Zwitserland. Op 13-jarige leeftijd bezocht hij Thailand, samen met zijn moeder en broer, prins Bhumibol Adulyadej (de latere koning Rama IX). Hierna keerde hij terug naar Zwitserland om zijn studies af te maken, om pas in december 1945 Thailand voor een tweede maal te bezoeken. In de tussentijd bleef hij in Zwitserland met zijn familie en werd het land geregeerd door een regentschapsraad. De Thaise bevolking heeft hem, na zijn aankomst op korte tijd aanvaard.
Maar op 9 juni 1946 werd hij, getroffen door een kogel, dood aangetroffen in zijn kamer. Vier dagen voor hij zou terugreizen naar Zwitserland.
De omstandigheden rond zijn dood zijn tot op heden onbekend, al wordt als officiële reden gegeven dat zijn pistool bij het schoonmaken per ongeluk was afgegaan. De gedachte aan moord of zelfmoord blijft echter tot op de dag van vandaag nog steeds hangen.
Rama IX
Op de Amerikaanse geboorteakte van Rama IX staat simpelweg “Baby Songkla”, aangezien de ouders zijn oom, koning Rama VII (Prajadhipok), toenmalig hoofd van het Huis van Chakri, moesten raadplegen voor een gunstige naam. De koning koos een naam uit het Sanskriet, Bhumibol Adulyadej. “Kracht van het land, onvergelijkbare kracht” is een goede vertaling van zijn naam.
Bhumibol werd op 5 december 1927 geboren in het Mount Auburn Hospital in Cambridge, Massachusetts, in de Verenigde Staten. Hij was de jongste zoon van Prins Mahidol Adulyadej, de Prins van Songkla, en zijn vrouw Mom Sangwan. Bhumibol is de enige monarch die in de VS geboren is. Bhumibol had een oudere zus, prinses Galyani Vadhana, en een oudere broer, Prins Ananda Mahidol ( Rama VIII ).
In 1928 kwam Bhumibol naar thailand. Zijn vader stierf aan een nierfalen in september 1929, toen Bhumibol nog geen twee jaar oud was. Hij bezocht kort de Mater Dei-school in Bangkok, maar in 1933 nam zijn moeder haar gezin mee naar Zwitserland, waar hij zijn opleiding voortzette aan de École nouvelle de la Suisse romande in Lausanne.
In 1942 werd Bhumibol een jazzliefhebber en begon hij saxofoon te spelen, een passie die hij zijn hele leven lang vasthield. Hij ontving het baccalauréat des lettres ( middelbare schooldiploma met een hoofdvak in Franse literatuur, Latijn en Grieks) van de Gymnase Classique Cantonal de Lausanne, en in 1945 is hij begonnen met het studeren van wetenschappen aan de Universiteit van Lausanne.
Bhumibol word koning.
Bhumibol besteeg de troon na de dood van zijn broer, koning Ananda Mahidol, op 9 juni 1946. Hij volgde zijn broer op, maar keerde voor het einde van de rouwperiode van 100 dagen al terug naar Zwitserland.
Hij veranderde zijn studie van richting, en schreef zich in voor rechten en politieke wetenschappen, ondanks dat hij liever wetenschappen had blijven volgen. Maar op die manier probeerde hij zich voor te bereiden op zijn taken als staatshoofd van Thailand.
Zijn oom Rangsit, prins van Chainat, werfd benoemd tot regent. In 1947 kreeg Rangsit al te maken met een militaire staatsgreep die de regering van Thamrongnawasawat omver wierp. De regent ondertekende ook de grondwet van 1949, die veel van de bevoegdheden die het had verloren door de revolutie van 1932, teruggaf aan de monarchie.
Tijdens zijn verblijf in Zwitserland ging Bhumibol regelmatig naar Parijs. Hier ontmoete hij Rajawongse Sirikit Kitiyakara, dochter van de Thaise ambassadeur in Frankrijk (Nakkhatra Mangala). Zij was een achterkleindochter van koning Chulalongkorn en dus een nicht van Bhumibol. Ze was toen 15 jaar oud en volgde een opleiding tot concertpianist.
Toen Bhumibol in het ziekenhuis lag ten gevolge van een auto ongeval kwam Sirikit hem vaak bezoeken. Bhumibol zijn moeder vroeg haar om in Lausanne te komen studeren zodat ze mekaar beter zouden leren kennen. Na een korte verlovingsperiode zijn ze op 18 april 1950 getrouwd, slecht één week voor zijn kroning tot koning.
Het was het kortste eenvoudigste koninklijk huwelijk ooit gehouden in Thailand. Savang Vadhana, de bejaarde grootmoeder van Bhumibol, voerde de ceremonie uit.
Sirikit en Bhumibol hebben samen vier kinderen ter wereld gebracht.
De kroning.
Op 5 mei 1950 werd Bhumibol tot koning van Thailand gekroond in de Baisal Daksin-troonzaal in het Grand Palace in Bangkok. Het was de eerste kroningsceremonie van een Thaise koning die regeerde onder het systeem van constitutionele monarchie. Tijdens de ceremonie beloofde hij dat hij “In gerechtigheid zou regeren voor het welzijn en het geluk van het Siamese volk“
Sirikit werd op de dag van de kroning koningin gemaakt (Somdej Phra Boromarajini). Vijf mei, kroningsdag, is een officiële feestdag in Thailand.
Het koninklijk paar bracht hun huwelijksreis door in Hua Hin. Na de huwelijksreis keerden ze terug naar Zwitserland, waar de koning zijn universitaire studie voltooide. Ze keerden in 1951 terug naar Thailand.
Rama IX en de militairen, een moeilijke relatie.
In 1957 maakte een militaire staatsgreep een einde aan de regering van veldmaarschalk Plaek Phibunsongkhram. Dit met een beschuldiging van majesteitsschennis, corruptie en manipulatie van de verkiezingen eerder dat jaar. Hierdoor ontstond er een nieuwe en langdurige relatie tussen de monarch en het leger. Sommigen begonnen in te zien dat de koning het bloedbad van Thammasat University goedkeurt ter verdediging van zijn troon. En ook een reeks militaire dictaturen steunt. Tijdens zijn interview aan de BBC in 1979 herhaalde de koning echter dat de monarchie onpartijdig moet blijven, en met iedereen in vreedzame co-existentie moet leven.
In de beginjaren van zijn regering had Bhumibol geen echte politieke macht. Hij was weinig meer dan een ceremoniële figuur onder een door het leger gedomineerde regering. De militaire dictator Plaek Phibunsongkhram had de werkelijke leiding van het land in handen.
In augustus 1957, zes maanden na de parlementsverkiezingen, beschuldigde generaal Sarit Thanarat de regering van veldmaarschalk Phibunsongkhram van majesteitsschennis wegens het houden van de 2500ste verjaardag van het Boeddhisme. Op Op 16 september 1957 ging Phibunsongkhram naar Bhumibol om steun te zoeken voor zijn regering. De koning adviseerde de veldmaarschalk af te treden om een staatsgreep te voorkomen maar Phibunsongkhram weigerde dat.
Die avond greep Sarit Thanarat de macht. Twee uur later legde Bhumibol de staat van beleg in het hele koninkrijk op. Hij vaardigde een proclamatie uit, waarin Sarit werd benoemd tot “militaire verdediger van de hoofdstad”. Niemand anders ondertekende de proclamatie. In een interview met een buitenlandse correspondent zei Sarit dat de koning niet betrokken was bij de staatsgreep. Hij erkende deze ook niet, tot de staatsgreep met succes was uitgevoerd.
Bhumibol en Sarit Thanarat.
Onder de dictatuur van Sarit werd de monarchie nieuw leven ingeblazen. Bhumibol woonde openbare ceremonies bij, toerde door de provincies en starte ontwikkelingsprojecten op. Onder Sarit werd de gewoonte om voor de koning en zijn familie te kruipen tijdens audiënties weer ingevoerd. Dit was verboden door koning Chulalongkorn (Rama V). Voor de eerste keer sinds de absolute monarchie werd omvergeworpen, werd een koning de Chao Phraya-rivier opgedragen in een koninklijke aakprocessie om gewaden bij tempels aan te bieden.
Andere niet meer gebruikte ceremonies uit de klassieke periode van de Chakri-dynastie, zoals de koninklijke ploegceremonie, werden ook nieuw leven ingeblazen. Bhumibol’s verjaardag (5 december) werd uitgeroepen tot nationale feestdag. Dit verving de vorige nationale feestdag, de verjaardag van de Siamese revolutie van 1932. Na de dood van Sarit op 8 december 1963 werden in het paleis een voorheen ongekende 21 dagen van rouw afgekondigd. Een koninklijke paraplu met vijf niveaus bedekte zijn lichaam terwijl het opgebaard lag. Koninklijk adviseur Phraya Srivisaravacha merkte later op dat geen enkele premier ooit zo’n intieme relatie met Bhumibol had als Sarit.
Sommigen beweerden dat dictator Sarit een instrument van Bhumibol was. Andere stemmen beweren dat dat Sarit Bhumibol gebruikte om zijn eigen geloofwaardigheid op te bouwen.
Een zwarte bladzijde in de geschiedenis.
Na de dood van Sarit kwam generaal Thanom Kittikachorn aan de macht om de militaire dictatuur van Thailand te leiden. In 1973 werd zijn regering uitgedaagd door de Thaise volksopstand. Bhumibol vroeg de demonstrerende studenten, zonder resultaat, om te stoppen met hun protest. De studenten gingen gewoon door en op een bepaald moment heeft de politie de studenten aangevallen. Er vielen tientallen doden onder het geweld van de politie. Hierdoor ontstonden overal protestrellen, en dat leidde tot het aftreden van generaal Thanom en zijn vertrek uit Thailand. De koning had de leiders nochtans gevraagd om bloedvergieten te voorkomen. Ze hadden hiermee zelfs ingestemd, maar veranderden later van gedachten.
Bhumibol nam na de val van Thanom afstand van het Thaise leger. Politieke gebeurtenissen in Vietnam, Cambodja en Laos brachten machtige guerrilla- en communistische bewegingen aan de macht in de buurlanden. Zij vormden een bedreiging voor de Thaise monarchie en het politieke establishment. Uit angst voor onrust begon Bhumibol in 1975 het leger voor het gerecht te brengen. Hij bezocht kampen in het hele land en waarschuwde publiekelijk voor interne en externe bedreigingen. Op dat moment cultiveerde Bhumibol in toenemende mate extreemrechtse milities en paramilitaire troepen, waaronder de Rode Gaurs and the Village Scouts. Hij gaf waarschuwingen dat studenten en politieke dissidenten van plan waren de communisten aan de macht te brengen in Thailand. Later veroorzaakte Bhumibol verontwaardiging onder studenten en juridische groepen door generaal Thanom uit te nodigen om het land terug binnen te komen.
Chaos in Thailand.
De onrust in het leger en bij de studenten, samen met de mogelijke terugkeer van Thanom veroorzaakte een grote chaos die werd gebruikt als een voorwendsel voor een nieuwe militaire staatsgreep. Bhumibol steunde de staatsgreep en beschreef het als een manifestatie van de wil van het volk. De rechtstreekse aanleiding tot de staatsgreep, was het bloedbad aan de Thammasat Universiteit, dat werd uitgevoerd voor het verdedigen van Bhumibol’s troon.
De zegevierende militaire junta diende drie namen in aan de koning als mogelijke premiers. Vice-president van de koninklijke geheime raad Prakob Hutasingh, rechtse gouverneur van Bangkok Thamnoon Thien-ngern. En als derde de onwankelbaar anticommunistische rechter van het Hooggerechtshof Thanin Kraivichien. Thanin was een lid van de monarchistische paramilitaire groep Nawaphon, die de steun had van de CIA, en die Bhumibol zou hebben gesponsord. Bhumibol koos Thanin als de meest geschikte premier. Waardoor studenten demonstranten gingen vluchten om zich bij de communisten in de jungle te voegen. Weer een nieuwe staatsgreep, in oktober 1977 onder leiding van generaal Kriangsak Chamanan, wierp de regering van Thanin omver.
Kriangsak werd op zijn beurt in 1980 opgevolgd door de populaire opperbevelhebber van het leger, generaal Prem Tinsulanonda, die later de president van de Privy Council ( adviseurs van de monarchie ) werd.
Terug naar een democratie.
Bhumibol’s weigering om militaire staatsgrepen goed te keuren in 1981 (de April Fool’s Day coup) en 1985 (de Share Rebellion) leidde uiteindelijk tot de overwinning van troepen die loyaal waren aan de regering. Dit gebeurde niet zonder geweld, waaronder in 1981, de verovering van Bangkok door de rebellen. De staatsgrepen brachten velen ertoe te geloven dat Bhumibol de Thaise samenleving verkeerd had ingeschat en dat zijn geloofwaardigheid als onpartijdige bemiddelaar tussen verschillende politieke en militaire facties in gevaar was gebracht.
Met staatsgreep op 23 februari 1991 keerde Thailand terug naar een militaire dictatuur. In 1992 speelde Bhumibol een sleutelrol in de overgang van Thailand naar een democratisch systeem. De meerderheidspartijen nodigden generaal Suchinda Kraprayoon, een leider van de coup-groep, uit om premier te worden. Dit veroorzaakte veel onenigheid, die escaleerde tot demonstraties die leidden tot een groot aantal doden toen het leger werd ingezet om de demonstraties te onderdrukken. Geweld en rellen verspreidden zich naar vele delen van de hoofdstad en er ontstonden geruchten over interne onenigheid in het leger.
Heel het land zat ondertussen in angst voor een burgeroorlog. In een poging om terug orde te scheppen kwam Bhumibol tussenbeide. Hij bracht Suchinda en de leider van de pro-democratische beweging, gepensioneerd generaal-majoor Chamlong Srimuang, voor een televisiepubliek en drong er bij hen op aan een vreedzame oplossing te vinden. Op het hoogtepunt van de crisis maakte de aanblik van beide mannen die samen op hun knieën verschenen (in overeenstemming met het koninklijk protocol) een sterke indruk op de natie en leidde kort daarna tot het aftreden van Suchinda.
Het was een van de weinige gelegenheden waarbij Bhumibol direct en publiekelijk tussenbeide kwam in een politiek conflict. Kort daarna werden algemene verkiezingen gehouden, die tot een burgerregering leidden.
2005 opnieuw crisis.
Na een relatief rustige periode was er in 2005 opnieuw een grote crisis. In de aanloop naar de verkiezingen in april 2006 was er veel onenigheid in het politieke front. De oppositie van de Democratische Partij en de Volksalliantie voor Democratie vroegen aan de koning om zelf een kabinet en premier te benoemen. Bhumibol weigerde dit als zijnde ondemocratisch. De oppositie heeft dan de verkiezing geboycot.
Na publiekelijk de overwinning te hebben opgeëist bij de geboycotte parlementsverkiezingen in april, had Thaksin Shinawatra een privé-audiëntie bij de koning. Een paar uur later verscheen Thaksin op de nationale televisie om aan te kondigen dat hij een pauze zou nemen in de politiek.
Op de avond van 19 september wierp het Thaise leger de regering van Thaksin omver en nam het de macht over Bangkok in een bloedeloze staatsgreep. De junta, geleid door de Sonthi Boonyaratglin, commandant van het leger, noemde zichzelf de “Raad voor Democratische Hervorming onder de Constitutionele Monarchie”. Het beschuldigde de afgezette premier en zijn regime van misdaden, waaronder majesteitsschennis, en beloofde haar loyaliteit aan Bhumibol. De staat van beleg werd afgekondigd, de grondwet werd ingetrokken en de verkiezingen van oktober werden afgelast. Alle protesten en politieke bijeenkomsten werden verboden.
Koningklijke betrokkenheid.
De rol van de koning bij de staatsgreep was het onderwerp van veel speculatie onder Thaise analisten en de internationale media. Ondanks dat publicatie van dergelijke speculatie in Thailand verboden was, kwam het toch in het nieuws. De koning had audiëntie bij de president van de Privy Council, Prem Tinsulanonda, op hetzelfde moment dat de troepen van de speciale eenheden werden gemobiliseerd. Anti-coup-demonstranten beweerden dat Prem het brein was van de coup. Het leger beweerde dat dit niet zo was en verbood elke discussie over het onderwerp.
In een BBC-interview merkte Thitinan Pongsudhirak van de Chulalongkorn University op: “Deze staatsgreep was niets minder dan de koning tegen Thaksin… Hij [de koning] wordt algemeen beschouwd als een impliciete steun voor de staatsgreep.” In hetzelfde interview beweerde sociaal criticus Sulak Sivaraksa: “Zonder zijn [de koning] betrokkenheid zou de staatsgreep onmogelijk zijn geweest.” Sulak voegde eraan toe dat de koning “zeer bekwaam is. Hij raakt nooit duidelijk betrokken. Als deze coup misgaat, krijgt Sonthi de schuld, maar wat er ook gebeurt, de koning zal alleen lof krijgen.”
Op zaterdag 23 september 2006, waarschuwde de junta dat het met “spoed wraak zou nemen” tegen buitenlandse verslaggevers wier berichtgeving als beledigend werd beschouwd voor de monarchie.
Prem Tinsulanonda hielp bij het veiligstellen van de benoeming van Surayud Chulanont, een ander lid van de Privy Council van de koning, tot premier. Hij zou naar verluidt ook inspraak hebben gehad in de benoeming van het kabinet van Surayud. Critici beweerden dat het kabinet vol stond met “Prem’s boys”.
Verkiezingsfraude ?
De junta stelde een constitutioneel tribunaal in om uitspraak te doen over vermeende verkiezingsfraude waarbij de Thaise Rak Thai en de democratische politieke partijen betrokken waren. Indien ze schuldig bevonden werden zouden beide partijen, respectievelijk de grootste en de oudste partij van Thailand, ontbonden worden. De leiders van de partijen zouden gedurende vijf jaar uit de politiek gezet worden. In de weken voorafgaand aan de vonnissen namen de politieke spanningen toe. Op 24 mei 2007, ongeveer een week voor de geplande uitspraak, hield Bhumibol een zeldzame toespraak voor het Administratieve Hooggerechtshof (waarvan de president ook lid is van het constitutionele hof).
“Jullie hebben de verantwoordelijkheid om te voorkomen dat het land instort“, waarschuwde hij hen in de toespraak, die ’s avonds gelijktijdig op alle nationale televisiezenders te zien was. “De natie heeft politieke partijen nodig. In mijn gedachten heb ik een oordeel, maar ik kan het niet zeggen, hoe de uitspraak ook zal zijn, het zal slecht zijn voor het land, er zullen fouten gemaakt worden“. Het tribunaal sprak later de Democratische Partij vrij, maar ontbond de Thai Rak Thai-partij. Tegelijk kregen 111 van haar leidinggevenden het verbod om vijf jaar lang deel te nemen aan de politiek.
2008 en opnieuw crisis.
Het leger stelde een grondwet op en in december 2007 werden algemene verkiezingen gehouden. De People’s Power Party (PPP), bestaande uit vele voormalige Thaise Rak Thai Party-parlementsleden en aanhangers, won de meerderheid en vormde een regering. De People’s Alliance for Democracy (PAD) weigerde de verkiezingsresultaten te accepteren en begon met uitgebreide protesten. Hierbij werden het Government House, de luchthaven Don Mueang en de luchthaven Suvarnabhumi belegerd. Hoewel de PAD beweerde dat ze de monarchie verdedigden, zweeg Bhumibol. Echter, nadat een PAD-aanhanger stierf in een botsing met de politie, zat koningin Sirikit haar crematie voor. Op een Amerikaanse persconferentie werd aan Prinses Sirindhorn gevraagd of PAD handelde namens de monarchie. Haar antwoord was: “Ik denk het niet, ze doen de dingen voor zichzelf”. Een Thaise academicus stelde “Het wordt steeds moeilijker voor hen om de illusie te koesteren dat de monarchie universeel wordt aanbeden“.
In april 2008 benoemde Bhumibol de vermeende staatsgreepplotter generaal Surayud Chulanont tot lid van de Privy Council van Thailand. Voorafgaand aan de algemene verkiezingen van 2011 benoemde Bhumibol Air Chief Marshal Chalit Pukbhasuk, een leider van de militaire coup van 2006, tot lid van zijn geheime raad.
Het volgende deel, Bhumibol zijn leven als koning van het volk.
© Lode Engelen. foto’s genomen op diverse plaatsen en tijdstippen in Thailand.
Bron: Chakri_dynasty.pdf (e4thai.com)
Weer fraai en interessant.